Lompat ke isi

Burangir

Tingon Wikipedia

Burangir on samocom suan suanan na marandor na adong disuani alak baen ubat unbatan i alak nabahat. burangir on na pontingan on pula mandung masuk tu budaya i Mandailing burangir on pe bisa do on manjadi ubat tu panyakit na marmocom-mocom na, i adat mandailing Burangir on manyion fungsi na ponting do on. Burangir on porlu don pula mandung mangundang raja-raja adat sanga pe pula mambaen sidang adat pula i saro adat burangir on idokon don Napuran. Na i dokon dohot burangir on inda nungna burangir sajo on tai dohot perlengkapan nai juo don ima muloi on sontang gambir, soda kapur sirih, pining pinang dohot timbako tembakau. Pula i saro adat i dokon juo don opat ganjil lima gonop, parlengkapan na lima on nangkon na lengkap don baru i dokon gonop.

Burangir dohot panyurduna on ima i dokon salipit partanganan sangape haronduk (sumpit ns ibsen on bulung ni pandan na marukuran urang lobi 45x35 cm) baru i bungkus sangape ilapisin on tor unai dohot abit adat, i acara adat totop don idokon burangir si rara uduk, sibontar adop-adop, sataon sora bucuk, sabulan so ra malos. Pula i halak na torus manyiob gogo adat buragir on marsusun dohot na i lehen, on marupaon partuturan ni hata dohot sopan santun naso taretong naga sajia argana, dohot burangir on halak martamba momo mangalehen sanga aha pe, mudah memamfaatkan, momo mambaen, momo manolong. Tujuan ni manyurdu burangir on ima.[1]

  • Mamohon nanga aha pe tu halak tai inda porlu imbalan na
  • Mangido tenaga ni halak inda i upaan
  • Mangido maaf inda porlu mambalos
  • Mangido ubat inda porlu mambayar

Pula jenis-jenis kaporluan ni burangir on ima

a.      Burangir Karopit ima burangir na disurduhon pataon bantuon tenaga dohot dapot juo I pake I acara pasahat mora sangape amngupa boru.

b.     Burangir panyomba na disurduhon ima i acara marpokat na ro i raja-raja.

c.      Burangir Pataonkon, burangir on disurduhon ima pas mangundang raja-raja.

d.     Burangir Pataon Tondi, burangir i lompit dohot i tumpuk manghadop tu ginjang, disurduhon tu pengantin ima on orang tua dohot anak boru na ima pas mangupa boru.

Prlengkapan ni burangir on ima muloi on gambir, kapur sirih, pining dohot tembako on sude adong don artina masing-masing i acara adat ima

  • Burangir

Burangir si rara uduk sibontar adop-adop, sataon sora busuk, sabulan so ra malos. Artian na inda akan i pangan waktu ima hasil musawarah nangkon na totop do I partahankon dohot daro na lara dohot ate-ate na iyas.

  • Sontang

Sontang on ima tumbuhan na mar gota dohot batang nai manjalar baru pula i jomur warna nai manjadi na bontar dohot rasa nai na capot sontang on i gambarkon ima paru-paru ni manusia.

  • Soda (kapur sirih)

Soda on sian on lokan don I bakar baru arang nai i aluskon jadi topung anggo i pangan dohot burangir rasona ima siak dohot warna nai rara, pula i pangan mangoktu dila niba bisa songkonon na ona api iumpamaaon songkonon limpa manusia.

  • Pining

Pining on buah na sian batang na lanjang songkonon batang ni arambir tele batang ni pining on na lobi menek, pining on i umpamaon jantung ni manusia.

  • Timbako

Timbako on ibaen on bulung tembakau na i kikis diiris dohot i jomur rasa nai paet dohot mamabukkon, i umpamaon songkonon empedu.[2]

Manurut ni mangaraja Gunung  Sorik Marapi ima i bagasan tulisan nia pokok Tjeramah I bagasan adat mandailing, ima siang 5 (palima) mocom campuran ni sirih i na sifatna marbeda-beda nangkon na ipadomu songkonon sifat ni manusia ima na jahat, na baik, na mangholongi katurunan, ginjang ni ate-ate, ate-ate na bengkok, lomok, tabiat na jat, gugut dohot nalain nai.

On sude I padomu dohot manjadi sada ikatan ibagasan musyawarah mufakat anso mambuat sada kasimpulan.

Salipi Partanganan[pature | pature sumber]

Salipi ima nganan ni burangir nai dohot sude mocoman nai pula naget ipake i acara adat ipake sangape manyurdu burangir, cara manyurduon burangir on sangape panibalan burangir on ima iginjang ni salipi on marbeda-beda do i sasuai dohot tujuanna. On cara panibalan nai ima baba ni salipi i ipaadop ma tu jolo ni alak na i surduon i pas ma tu jolo nia salipi on i balut do dohot abit sende sangape tonun patani ima on torunai ibaen.

On cara panibalan ni burangir on bisa dei ita ligi acara na onan siriaon sanganpe siluluton, burangir on ipatibal dua tumput na mandung i susun deges baru i antara na dua tumpuk burangir ima ipatibal perlengkapan nai, iacara siriaon cara panibalan ni burangir ima ibaen 2 (dua) tumpuk bar una dua kelompok burangir i na i lompit manurut arah nai tulang ni belakang nai. Pula i acara siluluton tulang belakang nai ipatibal marhadop-hadopan, sadangkon pula manopot datu sanga pe mangodo moof na dua tumpuk burangir i ibaen adop toru.  

Sumberna[pature | pature sumber]

  1. Nasution Pandapotan, 2016, Perlengkapan yang Diperlukan Pada Acara Adat Mandailing, CV. Pencerahan Mandailing.
  2. https://jurnal.unimed.ac.id/2012/index.php/kultura/article/download/18320/13475