Ulos Mandailing

Ulos Mandailing ima sada ulos na khusus sian Mandailing Natal na i wariskon sian najolo i Mandailing. Ulos i ibaen manggunaon alat tenun. Ulos i lobi gok warna narara, nabontar, dot nalomlom ima i hias dohot tenunan bonang adong pe warna na warna nisere dot perak. Bentuk nai sarupo dohot salendang dohot bolak na 1,75 x 1 Meter, i dua ujung nai marjambul-jambul salanjang lima bolas (15) sentimeter, Ulos i na manenunna adaboru gon bonang katun na i jalin.

Ulos adat Mandailing i pe adong juo golarna Tonun Patani harana najolo ulos i gon tenunan petani (Thailand Selatan) saga ra juo gon tenunan asli gon Mandailing songon contohna motif tenunan petani. Warna nai coklat tu rara-raraan na i padomu dot bonang warna nisere, rumbai dot bonang warna nisere ipe mangalen kesan kewibawaan dot magis-religius. Sayang nai ulos tonun patani on ma mulai mago, harana inda dong be barang na baru. Sannari na adong i tarsada-sada i bagas ni raja-raja i Mandailing dot jumlah nai na targantung. Sannari adong giot get manjago so les utuh. Sotik ma adong na masuak, harani bahan nai ama alus, bope soni terpaksa angkon i pakek.

Abit adat tonun patani on i pakek tu mocom keperluan, songon :

1. Baen lapis ni partaganan
2. Baen panutup pangupa
3. Baen salendang manarimo boru
4. Baen manortor raja-raja, namora-mora, anak ni namora

Harani ulos i mandung langka, ima sannari pas waktu manortor ima i porluon ulos dalam jumlah 5 (lima) sanga 6 (onom) lambar, ima terpaksa ipakai Tonunan Sipirok na i dokon i Mandaiing dohot Abit Godang. I Angkola ima pabuat boru, pas waktu pasahat mora, obanon ni boru na ni oli ima i padohot ulos godang sebagai partando ima boru na ni oli on ima anak ni namora (turunan ni raja).

Adong pe arti ni simbol ni ulos Mandailing

1. Tanoman jegang ima imaknai sebagai kesuburan, harana i daerah Mandailing on adong geografis alam na denggan
2. Bona Bulu on mandung  i ubah/adong perubahan, bona bulu on ima ragam hias marbentuk persegi, ima manggambar kon sistem pemerintahan Mandailing songon tempat maidotolong tu kepala raja dot namora
3. Jagar-Jagar  (lambang ni kepatuhan penduduk tu adat) i ubah dot komposisi na inda tarpasarak i antaranai sanga isilangkon dot bentuk kotak--kotak namenek
4. Pilin/Bondul na opat i mangalami parubahan bentuk gon sogitollu na marsiadopan. Bentuk bondulnai Ulos sadum na mandung tarcampur dot ragam hias Jawa songonjia na marbentuk pilin, ima makna nai sanga andingan tarjadi masalah ima angkon dapot i saloseon rap adil i bagas
5. Burangir i namandung biaso i pangan ompung-ompung. Ragam hias on mandung adong artina sanga aha na adong namarkaitan dot adat-istiadat ima angkon i partimbangkon gon raja
6. Bungo kopi, ima hasil tani ni masyarakat Mandailing harana ima lambang ni kehidupan nalai sebagai mata pencarianna
7. Pusuk ni robung, ima adong artina pusuk ni robung on gon bambu, ima marbentuk songon posisi nai mangadop tu ginjang dot tu toru na i pisahkon gon satu sama lain, ima malambangkon songon sistem organisasi sosial gon budaya Batak Mandailing ima sian adat dalian na tolu sanga adat markoum
8. Raga-raga ima malambangkon gon keturunan  hidup bersama na harmonis, markaitan dot hubungan koum, marga songon masyarakat kampung na damai
9. Iran-iran ima jejak ni monci, monci ima malangkaon dot maninggalkon jejak ni pat, ima manusia i angkon bisa maninggalkon na denggan ima inda tola tanpa jejak ni na denggan
10. Garis/alaman bolak ima lambang gon kekuasaan raja na adong maknana tu kehidupan ni Batak Mandailing secara khusus
11. Manik-manik ima artina manjadi orang tua i rumah tangga i, orangtua i angkon mampu manjago anak-anak nia
12. Tali rumbai-rumbai ima artina i bagasan ni rumah tangga i orang-orang angkon na gigih manjalaki nafkah.